İş Planı Nedir ve Nasıl Hazırlanır?
İş planı tanımı, yapılması planlanan veya var olan işletmeleri geliştirebilmek adına düzenlenen, hazırlanan bir rapor türüdür. İş planı, işletmelerin faaliyetlerine göre ürün, hizmet ve finansal destekler kontrol edilerek hazırlanır.
‘İş planı nedir, iş planı nasıl yapılır?’ gibi temel sorular aslında tanımı anlamaktan geçiyor.
İş Planı Nedir?
Genel anlamda standart bir fizibilite çalışma şekli olarak düşünülür. Fakat ‘iş planı’ bu kavrama biraz uzak hatta çok daha farklı. Yeni açılacak ya da mevcut işletmelere sebep hazırlanan iş planı; işletmelerin uzun vadede başarılı olabilmelerini amaçlar. Aynı zamanda kurumların finansal durumlarını korumaları için çok önemlidir.
Basit bir anlatımla iş planı nedir? Kısaca açıklayalım; şuan da yapacak olduğunuz veya gelecekte yapmayı planladığınız ‘işi’ sürekliliğini koruyacak bir başarı elde etmesi, günden güne ilerlemesi ve tüm süreçlerde karşınıza çıkabilecek zorluklarla nasıl mücadele edebileceğiniz konusunda sizlere rehberlik yapan iş planı sistematiğidir. Yapacağınız yatırımları, elde edeceğiniz yatırımları ve alacağınız riskleri belirleyeceğiniz, çeşitli krizlerle nasıl başa çıkılacağına dair yapılan bir işleyiş planı ve programıdır iş planı.
İş Planı Nasıl Hazırlanır?
İş planı hazırlanırken; işletmeler faaliyet planlarını, faaliyet planlarının nasıl gerçekleşmesi gerektiğini ve değerlendirme yapanların daha kapsamlı ele alabilmeleri için gereken tüm diğer bilgiler iş planı hazırlanırken listeler halinde verilmelidir.
İş planları hazırlanırken öncelikle dikkat edilmesi gerekenler:
- İşletme nasıl kazanç elde edecek?
- Hangi faaliyetlerle ya da hizmetlerle para kazanacak?
- Eğer faaliyet halinde ise, işletme ne zamandır faaliyet halinde?
- İşletme karlılık düzeyini nasıl ve neye göre belirleyecek?
- Yeni bir işletme kurulacaksa, ileriye dönük olarak kar beklentileri nasıl belirlenecek? Kar rantı nedir ve kar elde edilecek ürün ve hizmetler nelerdir?
İş Planı Hangi Yöntemlerle Hazırlanır?
İş planı hazırken ilk dikkat edilmesi gereken özet bölüm hazırlanmalıdır. Standart özetlerin bir ya da iki sayfadan uzun olmaması gerekir. İşletmeler için yapılan iş planında artıları her zaman şeffaf bir biçimde, kanıtlayıcı unsurlarla ortaya koymak doğru bir iş planının temelini atar.
- İş planının yazılmasında ki en önemli amaç,
- İş sürecinde nelerin gerekli olduğu ve toplam kaynak gereksinimi,
- Müşterilere nasıl fayda sağlanır ve işletmenizin neden tercih edilmesi gerektiğini anlatan kısa açıklamalar yapılmalı,
- Çıkış yolları önerileri, yöneticilik deneyimleri ve deneyimlerin projeye katkısını anlatan kısa bir yazı.
Faaliyet raporları hazırlanmalı. İşletme ilk kez açılış yapıyorsa neden böyle bir giriş yapmak istenildiği, eğer işletmenin çatısı altında farklı bir girişim yapılıyorsa, neden bu kararın alındığı açıklamalı anlatılmalıdır. Aynı şekilde ilk etapta işletme için hazırlanan projeyi iş planında da tanıtın.
Ürün tanıtımı ve iş planı:
Tanıtımını yaptığınız ürünlere ait tüm avantajlar hakkında müşterilere nasıl kolaylık sağlanacağını iş planında belirtilir. Ürünler ya da hizmetler hakkında tüm detaylar tüm açıklığıyla verilmelidir. Ürün hakkında ki avantajları, dezavantajları, ucuz mu, kaliteli mi, benzeri var mı, benzeri varsa sizin ürününüze ait farkı, rakipler hakkında ki benzerliği, rakipler bu ürün ve hizmetleri sizle ne kadar farklı sunuyor ayrımları yapılmalıdır.
Projede kilit rol üstlenen kişilerde kesinlikle iş planı içerisinde belirtilmelidir. Sadece yönetim değil, projeye önemli ölçüde katkı sağlayan tüm personelin de adının geçmesi gerekir. İş planı hazırlanırken maaş politikaları, uzun vadede farklı özellikleri olan personellere ihtiyaç duyulup, duyulmayacağı belirtilir.
Pazarlama ve iş planı:
Pazarlama iş planı hazırlarken en zor aşama olarak kabul edilir. İş planı sırasında pazarlama bölümü yönetimden hemen sonra en önemli değerlendirme alanı olarak bilinir. Bir işletmenin sürekli devamlılığını korumasını sağlayan aslında doğru belirlenen pazarlama faaliyetleri sayesindedir. İşletmeler, ayakta kalabilmek için iyi bir yönetim planı ile beraber iyi bir pazarlama planı da eklerler iş planına.
Hedeflenen pazarlama planları:
İşletmeler öncelikle hedefledikleri pazarları belirlerler. Pazarlama faaliyetleri, net bir şekilde iş planı hazırlık raporunda açıklanmalıdır. Hizmet ve ürünler yerel-küresel anlamında ayrıştırılır. İşletme için pazar payı ne kadar olacak, gelecek hedefleri arasında pazar payı ne kadar, pazar tercihleri, güncel akımlardan etkilenir mi, hedef müşteriler kimler, nerede bulunurlar, ne zaman dahil olurlar, neden alım yapacaklar gibi temel tabanlar net bir şekilde izah edilir.
Üretim ve hizmet kapsamında iş planı:
İşletmenizin üretim kapasitesi, mevcut tesisleriniz ve üretim kaynaklarınız, işçi başına hizmet ve üretim istatistik raporları, mevcut iş gücü, var olan rakiplere karşı üretim avantajlarının listelendiği raporlar gibi önemli noktaların belirlendiği bir iş planına eklenmesi gereken en önemli unsur, üretim ve hizmetlerin belirlenmesi. İş planı hazırlık sırasında üretimi yapılan ürünler, üretim kapsamında verilen hizmet, ürün ve ürün kalitesi hakkında iş planı raporuna net bilgiler eklenmelidir.
İşletmeye ait finansal bilgi ve iş planı:
Finansal bilgiler kısmı işletmeye ait iş planı raporunda reel olarak verilmelidir. Rakamların doğruluğu iş planları açısından çok önemlidir. İş planı hazırlanırken finansal bilgiler arasında mali tabloların tamamı, satış kazançları, brüt kar marjı, vergi öncesi net kar, yaratılan-yaratılacak olan nakit taban ve sermaye belirtilmek zorundadır. Hazırlanan iş planında mali tablolar, vergi kanunları ile kıyas edilir ve uyumlu olursa kullanılır.
İşletmenin yaşayacağı risk ve gerilim:
İşletme de yaşanabilecek bütün riskler açık bir şekilde iş planı hazırlanırken rapora eklenir. Riskler hem işletme için hem de yatırımcılar için çok önemlidir. Tüm destek kuruluşları risk gruplarını önceden bilip ona göre destek vermek isteyecektir. Doğru ve net bilgilerle risk grupları iş planı ha
