Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma
Günümüzün yoğun rekabetçi ortamında rakiplerin bir adım ötesinde olabilmek ve uzun süre ayakta kalabilmek için şirketlerin sağlam bir yönetime ihtiyacı olur. Sadece büyük çaplı şirketler değil, aynı zamanda aile şirketleri de disiplinli bir şekilde yönetilmeli ve devamlılığın sağlanması için süreç en iyi şekilde takip edilmelidir. Bu da ancak kurumsallaşma ile mümkündür.
Profesyonel bir çalışma ortamı oluşturularak şirketlerin kurumsal hale gelmesi sağlanır. Kurumsallaşmanın gerçekleştirilebilmesi için ise işletme sisteminin şu şekilde olması gerekir:
- Şirket şahıslardan bağımsız olmalıdır. Yönetim süreci belirli standartlara ve kurallara göre yürütülmelidir.
- Sektördeki gelişmelere ve yeniliklere bağlı olarak sistemler güncellenerek revize edilmelidir.
- Şahsa ya da aileye özgü olan şirket, kurum kültürü haline gelerek profesyonel bakış ön planda olmalıdır.
Aile şirketleri profesyonelleşerek kurumsallaşma sürecine girdiklerinde şirket dışı dünya ile olan ilişkilerini çok daha güçlü hale gelir ve her geçen gün daha sağlam adımlarla ileri doğru yürür. Özellikle ilerleyen süreçte büyümenin etkisiyle dış kaynaklara ihtiyaç duyan şirketler, formal ve sistemli bir organizasyon olmayı başarır.
Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma Nasıl Olur?
İlk kurulduğu dönemlerde girişimcilik olarak ifade edilen aile şirketi, her dönem oldukça fazla sayıda olur. Çok sayıda girişim olmasına rağmen sektörde ayakta kalmayı başarabilen aile şirketi sayısı oldukça azdır ve bu şirketlerin ömrü de fazla uzun olmaz.
Ancak zamanla kurumsallaşmayı başarabilen ve profesyonel bakış açısıyla yönetim sürecini gerçekleştirebilen aile şirketleri, kurumsal aile şirketi olarak sektörde rakiplerinin önüne geçmeyi başarır ve çok daha uzun ömürlü olur.
Kurumsallaşma süreci ise sırasıyla şu şekilde gerçekleşir:
- İlgili pazarda pay alınması amacıyla çeşitli çalışmalar gerçekleştirilir.
- Büyüme sürecine geçilir ve işleyiş sistematik hale getirilir.
- Gelişen ve büyüyen şirket düzenli bir şekilde yönetilir.
- Başarılı bir yönetim ve kesintisiz bir faaliyet için stratejiler belirlenir, sürdürülebilir bir sistem oluşturulur.
- Şirketin misyon ve vizyonu belirlenir, ardından bunlar tüm çalışanlara benimsetilir.
- Çalışanlar arasında göre dağılımı yapılmalı ve bu süreçte adil olunmalıdır.
Aile Şirketlerinde Kurumsallaşmayı Sağlayan Faktörler Nelerdir?
Sektörde kalıcı olması amacıyla aile şirketlerinin kurumsallaşması gerekir. Kurumsallaşmayı sağlayan faktörler ise şu şekilde sıralanabilir:
- Aile Anayasası: Ailenin şirketle olan ilişkisine yönelik yazılı ya da yazısız temel kurallar vardır. Aile anayasası olarak ifade edilen bu kurallar, herkes tarafından kabul görür ve şirketin işleyişinde önemli role sahiptir. Bu kurallar sayesinde aile bireyleri arasında oluşabilecek sorunlar önlenir ve çok daha ideal bir yönetim sistemi gerçekleştirilir.
- Yönetim Kurulu Oluşumu: Aile şirketlerinde organizasyon şemasının çizimi için yönetim kurulu oluşturulması önemlidir. Bu sayede en üst seviyede yer alan kişiler yürütme organı olarak faaliyet gösterir. Şirketin hedeflerini, stratejilerini belirleme konusunda aktif rol oynayan yönetim kurulu şirket sahiplerinin çıkarını korur ve işletmenin uzun ömürlü olmasını sağlar.
- Aile Meclisi: Aile şirketlerinin kurumsallaşması ve kalıcı olması için aile meclislerinin oluşturulması gerekir. Aile anayasası olarak belirlenen kuralların uygulandığı yer aile meclisidir. Büyük ölçekli bir aile şirketinde aile meclisi olur ve şirketle ilgili konular aile bireylerine aile meclisi tarafından aktarılır. Bu meclis sayesinde ailedeki bireyler arasındaki iletişim çok daha kuvvetli olur.
Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma Konusunda Ortaya Çıkan Sorunlar Nelerdir?
Aile şirketlerinin kurumsallaşması hemen olmaz ve kurumsallaşma süreci uzun soluklu olur. Belirli aşamaların ardından kurumsallaşma adım adım gerçekleşir. Bu süreçte kurumsallaşma amacıyla atılan bütün adımlar şirketteki herkes tarafından desteklenmelidir. Aksi takdirde benimsenmeyen ve desteklenmeyen adımlar istenmeyen sonuçlar doğurabilir.
Aile şirketlerinde kurumsallaşma sürecini olumsuz açıdan etkileyebilecek sorunlar ise şu şekildedir:
- Planlamaların doğru düzgün yapılmaması,
- Hedefe yönelik organizasyon şemasının oluşturulmaması,
- İç yönetmeliğin hazırlanmaması,
- Yazılı kuralların belirlenmemesi,
- Şirketteki yetkili kişilerin profesyonelliğe engel olması,
- Aile bireyleri arasındaki anlaşmazlıklar,
- Çok yönlü ve kesintisiz iletişim sisteminin kurulmaması vs…
Tüm bu sorunların önlenmesi ve profesyonelleşme sürecinde istenen sonuçların elde edilmesini engellememesi için dikkatli olunması gerekir. Sürecin en iyi şekilde takip edilmesi ve sistemin sürekliliğinin sağlanması önemlidir.
Günümüzde aile şirketleri büyüme aşamasında kurumsallaşmaya öncelik vermeli ve formal bir yapıya sahip olmak için gereken çalışmaları gerçekleştirmelidir. Aksi takdirde gelişen ve büyüyen sektörde aile şirketlerinin kalıcı olması imkânsızdır.
